Analiz | Ekonomik Krizin Amerika'da Dizi Sektörüne Etkisi

İlk başta cnbc-e ile, sonrasında ise internetten özellikle Amerikan dizilerini izlemekte olan pek çok insan gibi (ki cnbc-e kuşağı olarak adlandırılmaktadır) ben de birkaç yıldır Amerikan dizilerinin bir kısmını takip etmekteyim. One Tree Hill, Heroes, How I Met Your Mother, House M.D, Gossip Girl, Chuck, Supernatural, Big Bang Theoray ve şu an unuttuğum birkaç diziyle bu liste uzadıkça uzamakta. Yıllar boyunca bu diziler yeni sezon yaparken 2008-2009 yılında yayınlanan sezonlarında, hemen hemen her dizide olan ve “gerileme” diye adlandırılabilecek değişiklikler dikkatimi çekti. Bu değişiklikleri sizlerle paylaşarak, dünyada yaşanan ekonomik kriz nedeniyle, veya bu bahaneyle şu ya da bu şekilde sekteye uğramakta olan dizilerden bahsetmek istiyorum.

Bu dizilerin başında Heroes geliyor. Ali’nin özellikle sezon finali hakkında yaptığı analizde de belirttiği gibi Heroes’un bu sezonu beklenmeyen bir şekilde pek çok hayran için hayal kırıklığı yarattı. Bu durumun ekonomik kriz ile ilişkisini belirlemek için 3. sezonun iki parçası olan 3. ve 4. ciltleri karşılaştırmak yeterli. Ekonomik kriz öncesinde çekilen 3. cilt gerek görsel efekt, gerekse sanat tasarımı açısından 4. ciltten çok daha ileride. Dahası, ekonomik krizin etkilerini sadece biz izleyiciler değil, dizinin ilk sezonundan beri yürütücü yapımcısı olan Greg Beeman da blogunda vurguluyor. Kendisi yine kriz neden gösterilerek, hem yürütücü yapımcılık hem yönetmenlik yapan teknik ekipteki kişilerin stüdyoya çok pahalı gelmesi sebebiyle 4. sezon için Heroes ekibinden çıkarılan 4 yürütücü yapımcı / yönetmenden biri. Blogunda her Heroes bölümünden sonra o bölümün nasıl yapıldığını açıklayan Beeman pek çok kriz neden gösterilerek stüdyo tarafından bütçelerinin kısıntıya uğratıldığından bahsediyor. Bunun bir örneği Final bölümünden önceki 3 bölümde görmüş olduğum 1960’lardan kalma kamp alanının yapımı. Orijinal prodüksiyon planına göre burada toplam 8 baraka bulunacak, bunlardan 2 tanesinin içi eski zamandaki haliyle dekore edilecek, 2sinin içi ise yeni haliyle, yani döküntü haliyle dekore edilecektir. 8 barakalık iki set kurulacaktır eski ve yeni haller için. Halbuki prodüksiyon öyle bir kısıntıya uğrar ki sette 4 baraka bulunur, bunlardan 2 tanesi sadece belli açılardan barakaymış gibi görünecek şekilde arkası boş maketlerdir ve sadece 1 tanesinin iç dekorasyonu yapılabilecek kadar bütçe çıkmıştır. Yani içi olan tek bir baraka 4 farklı mekan olmak için (2 eski zamanda, 2 yeni zamanda) tekrar düzenlenmiştir. Haliyle bu durum tüm ekip için sıkıntılı bir süreç haline dönmüştür.

Heroes örneği anlaşılabilir. Nitekim Heroes televizyon tarihindeki en karmaşık görsel efektlere sahip dizi olma özelliğini taşıyor ve her bölüm için harcanılan prodüksiyon parası Türk büyük bütçeli filmlerin birkaç katından fazla; ancak başka bir örnek olan One Tree Hill’in durumu daha kritik. One Tree Hill hayranları Şubat ayından beri diken üstünde yaşıyorlardı; çünkü çok sevilen iki baş karakter, Peyton Sawyer rolündeki Hillarie Burton ve Lucas Scott rolündeki Chad Michael Murray’nin diziden yedinci sezonda ayrılacakları söylentileri vardı. Bu söylentiler her iki oyuncunun da videolarıyla neredeyse doğrulanır hale geldiler ve sonunda üç gün önce Entertainment Weekly güvenilir bir kaynaktan bu iki oyuncunun 7. sezona dönmeyecekleri haberini aldığını açıkladı. Sözleşmelerini yenileyememe sebepleri ise çok basitti. Her iki oyuncunun da istedikleri paralar stüdyo tarafından verilmemiş, orta noktada anlaşılamamıştı. CW’nin (One Tree Hill’in yayınlandığı televizyon kanalı) haftaya perşembe resmi bir açıklamayla bu iki oyuncunun ayrılığını resmileştireceği belirtiliyor. Yine de söylemekte fayda var ki 6. sezonun gidişatına baktığımız zaman (bu hafta finali yayınlanacak) bu söylentilerin karakterlerden birinin ölebileceği korkusunu seyircilere yerleştirmek için çıkarıldığını söyleyebiliriz. Nitekim sezon finalini bu kadar zaman kala hala resmi bir açıklama yapılmadı.

Bunların dışında Chuck dizisi ikinci sezonuna veda etti; ancak piyasadaki pek çok dizinin yeni sezon anlaşmaları kanallarla yapılmış olmasına rağmen NBC Chuck’ın durumu hakkında hala resmi bir açıklama yapabilmiş değil. Bunun nedeni muhtemelen yine ekonomik kriz, NBC’nin kriz ortamında bu diziyi bir sezon daha devam ettirmenin kar mı zarar mı sağlayacağını kestirememesi olarak görülmekte. Muhtemelen şu anda ne kadar bütçe ile yeni sezonun yapılabileceği ve krizin hangi tarihte bitebileceği gibi konular gündemdedir. Başka bir deyişle Chuck’ın kaderi ekonomik krizin ellerinde.

Benim direkt olarak araştırdığım ve bildiğim diziler bunlar olmasına rağmen her dizinin mutlaka krizden nasibini aldığını söyleyebiliriz. Heroes gibi örneklerde bu durum sezonun beklentilerimizi karşılayamaması anlamına gelirken, One Tree Hill örneğinde hayranların gelecek sezona karşı bakışlarının kötümser olmasına, Chuck örneğinde ise tüm bir dizinin kaderinin belirlenmesine dönüşüyor. Kısacası, ekonomik kriz belki Türkiye’yi gerçekten de teğet geçmiştir; ama Amerikan dizilerini tam ortadan vurduğuna hiç şüphe yok.
Orçun